BULGARİSTAN'DA GEÇEN HİZMETLERİNİZLE EMEKLİ OLURSUNUZ
Mehmet DENİZ
09.06.1966 doğumlu bayanım. 1989 yılında Bulgaristan’dan zorunlu göç nedeniyle Türkiye’ye geldim ve 29.03.1993 tarihinde SSK’lı olarak çalışmaya başladım. 2570 prim gün sayım bulunmaktadır. Bulgaristan’da 7,5 yıl çalışmam vardır. Ne zaman emekli olurum? R.Ö.
Türkiye’deki işe başlama tarihinize göre (29.03.1993) 20 yıl 49 yaş 5600 gün şartlarına tabisiniz. Buna göre; 20 yılınız 29.03.2013 tarihinde, 49 yaşınız 09.06.2015 tarihinde dolmuş, hali hazırdaki gün sayınız 2570 olduğundan 5600 prim gün sayınız dolmadığından 3030 prim gün sayısına ihtiyacınız bulunmaktadır.
Ancak Bulgaristan’da geçen 7.5 yıl (2570 gün) çalışmalarınızı borçlanmanız halinde emeklilik şartlarınız 20 yıl 41 yaş 5000 prim gün sayısı olarak değişmektedir. Gerekli olan yıl ve yaş şartının yanı eksik olan sün sayısı şartını da yerine getirdiğinizden müracaatınız halinde hemen emekli olabilirsiniz. 2700 günlük borçlanma tutarına ödeyeceğiniz miktar 47440 lira civarında olacaktır.
BULGARİSTAN’DA GEÇEN HİZMETLER NASIL BORÇLANILIR?
5754 sayılı Kanunun 79. maddesi ile 3201 sayılı Kanuna eklenen geçici 6. maddede, sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerden 01.01.1989 tarihinden 08.05.2008 tarihine kadar zorunlu göçe tabi tutulduktan sonra Türk vatandaşlığına geçenlerin geldikleri ülkedeki hizmetlerinin borçlanma yoluyla değerlendirilmesi imkanı getirilmiştir.
Söz konusu borçlanma hakkından yararlanabilmek için aranan şartlar şunlardır.
1) 01.01.1989 tarihinden 08.05.2008 tarihine kadar geldikleri ülke tarafından zorunlu göçe tabi tutulmuş olmak.
2) Zorunlu göçten sonra Türk vatandaşı olmak.
3) Türkiye’de ikamet etmek.
4) 2022 sayılı Kanun dahil Türkiye’de sosyal güvenlik kuruluşlarından gelir ve aylık almamak.
5) Geldikleri ülkedeki çalışma sürelerini belgelendirmek.
6) “Bulgaristan Hizmetlerini Borçlanma Talep Dilekçesi” ile yazılı istekte bulunmak.
7) Tebliğ edilen borç miktarını üç ay içinde ödemek.
Ayrıca zorunlu göçe tabi tutulduklarına ilişkin kamu kurum ve kuruluşlarından temin edilecek bir belge,
T.C. Kimlik Numarası ile Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünün Kimlik Paylaşım Sisteminden yapılacak sorgulama sonucunda vukuatlı nüfus kayıt örneği,
Bulgaristan’dan temin edilen ve Türkiye’de yeminli tercüme bürolarınca çevirisi yapılmış hizmet belgesi,
Türkiye’deki nüfus kayıtlarında ad ve soyadı yönünden farklılık bulunması halinde, ilgiliden isim değişikliğini gösteren nüfus müdürlüğünden onaylı bir belge de müracaat esnasında SGK’na verilecektir.
Bulgaristan’dan 01.01.1989-08.05.2008 tarihleri arasında zorunlu göçe tabi tutularak ülkemize gelenlere, borçlanmanın genel kuralının aksine Bulgaristan’da o ülke vatandaşı iken geçirdikleri çalışma süreleri için borçlanma hakkı tanınmıştır.
Ülkemize gelen soydaşlarımızın iskanı ile ilgili kanunlarda (2510 veya 5543 sayılı Kanunlar) sadece Bulgaristan’dan gelenler için “zorunlu göç” ifadesi kullanıldığından, yalnızca zorunlu göç nedeniyle bu ülkeden gelen vatandaşlarımız söz konusu düzenleme ile öngörülen borçlanma hakkından yararlandırılmaktadır.
Bulgaristan’dan kendi istekleri ile gelerek Türk vatandaşlığına geçenlerin borçlanma talepleri kabul edilmemektedir.
Bulgaristan çalışmalarına istinaden borçlanılan hizmetler, yalnızca yaşlılık (emekli) aylığı bağlanmasında değerlendirileceğinden, malullük ve ölüm aylığı bağlanmasında, bu şekilde borçlanılan hizmetler dikkate alınmamaktadır. Bu nedenle, Bulgaristan’da geçen hizmet sürelerinin hak sahiplerince borçlanmasına ilişkin talepler kabul edilmemektedir.
Ancak, Bulgaristan’da geçen sürelerini borçlanma yaparak yaşlılık aylığı bağlanan sigortalının ölümü halinde, hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanabilmektedir.
