Mehmet DENİZ

BAYRAMDA ÇALIŞANA İLAVE ÜCRET YASAL HAKTIR

Mehmet DENİZ

 

Bayram ve Genel Tatil Günlerinde yapılan çalışmalar, İş Kanununda düzenlenmiştir. Buna göre bayram günlerinde çalışanlara arefe günü ve bayramdaki çalışmalarının ücreti zamlı olarak ödenecektir.

Bayramda çalışan işçilere verilen ücret normal zamanda çalışılan ücretin iki katı tutarında olacaktır. Asgari ücretle çalışan bir işçinin brüt asgari ücret tutarının 30 güne bölünerek elde edilen bir günlük brüt ücretin, bayramda çalışılan gün sayısıyla çarpımı sonucu elde edilen zamlı rakam çalışanın aylık ücretine yansıtılacaktır. Bu ilave ek ücreti çalışanının aylık ücretine ilave etmeyen işveren KUL HAKKI ile karşı karşıya gelecektir ki, bununda affı yoktur.

Hangi günlerin ulusal ve genel tatil günlerinden sayılacağı 17.03.1981 tarih ve 2429 sayılı “Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkındaki Kanun”da belirtilmiştir. Bu Kanuna göre “ulusal bayram” yalnız Cumhuriyetin ilan edildiği 29 Ekim günü olup 28 Ekim günü saat 13.00’den itibaren başlar ve 29 Ekim günü devam eder.

Genel tatil günleri ise ;

30 Ağustos  Zafer Bayramı-1 gün

23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı-1 gün

Ramazan Bayramı-3,5 gün

Kurban Bayramı-4,5 gün

Yılbaşı günü (ocak ayının 1. günü)-1 gün

Emek ve Dayanışma günü (Mayıs ayının 1.günü)-1 gün

19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı-1 gün

15 Temmuz Demokrasi ve Milli Birlik Günü-1 gün

4857 sayılı İş Kanununa göre, bu kanun kapsamına giren iş yerlerinde çalışan işçilere ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışmazlarsa, bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücreti tam olarak ödenir. Tatil yapmayarak çalışırlarsa ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ücreti ödenir. Bu ücretler fazla çalışma kapsamına girmez.

Çalışılan ulusal bayram ve genel tatil günleri için ücret ödemesi yerine izin kullandırılması mevzuata uygun değildir. (İş K. Md. 47)

İşçilerin ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalıştırılıp çalıştırılmayacağı toplu iş sözleşmesi veya iş sözleşmeleri ile belirlenmiş olup bu sözleşmelerde böyle bir hüküm yok ise işçinin onayı gerekli ve mecburidir. Aksine hallerde işçiler bu günlerde çalışmaya zorlanamayacaktır. (İş K. Md.44)

Geçmiş dönemlere ait bu ücretler son ücret üzerinden değil çalışılan döneme ait ücretler üzerinden (çıplak ücret) yapılır. İşveren tarafından ödenmeyen hafta tatili ücretleri 5 yıllık zaman  aşımına tabidir. Zaman aşımı süresi hafta tatili ücreti alacağının doğduğu tarihten başlar ve her bir ücret için ayrı ayrı hesaplanır.

Ulusal bayram ve genel tatilde  çalışan işçi günlük ücretine ek olarak o güne ilişkin çalışmasının karşılığı olarak bir günlük ek ücrete de hak kazanacaktır. Dolayısıyla bu günlerde çalışan işçiye iki günlük ücret ödenmesi gerekir. Bu ücret gelir ve damga vergisine tabidir.

Ulusal bayram ve genel tatil ücreti = Günlük ücret X Ulusal bayram ve genel tatilde çalışılan gün sayısı.

Kurban Bayramında asgari ücret üzerinden 4 gün çalışacak/çalışmış olan bir işçiye ek olarak 4 günlük ücret ilavesi yapılacaktır.Aylık brüt ücret = 1777,50 /30 gün = 59,25 TL x 4 gün = 237.00  TL. brüt ek ücret yansıtılacaktır. Bu rakam  kendi ücretiyle birlikte 237.00 X 2 = 474.00TL. olacaktır. Veya kendisine ödenen günlük ücretin iki katı ücret ödenecektir. 1.777,50/30 = 59,25 X 2 = 118,50 TL. X 4 gün = 474.00TL.

Özetle kurban bayramında çalışan bir asgari ücretli aylık maaşına ilave olarak brüt 237 lira fazla ilave ücret alacaktır. Aksine uygulama yapan iş yerleri şikayet halinde yüksek miktarlarda idari para cezası ödemek zorunda kalacağı gibi MADDİ MANEVİ İNSANA YAPILAN HER TÜRLÜ HAKSIZLIK VE KÖTÜLÜĞÜN adı olan  KUL HAKKI ile  karşılaşacaktır.

 

 

 

 

 

Yazarın Diğer Yazıları