ASKERLİK BORÇLANMASI

5510 sayılı Kanunun 41 inci maddesinin (b) bendi “Er veya erbaş olarak silah altında veya yedek subay okulunda geçen süreleri” sigortalıların borçlanabileceği süreler olarak hüküm altına almıştır.

Muvazzaf ve ihtiyat askerlikte er ve 01.01.1950 tarihinden sonra yedek subay okulunda öğrenci olarak geçen sürelerin de borçlandırılmasına imkan sağlanmıştır.

Bu kanuna göre tespit edilen sigortalılığın başlangıç tarihinden önceki süreler için borçlandırılma halinde, sigortalılığın başlangıç tarihi, borçlandırılan gün sayısı kadar geriye götürülür. 

Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) (BAĞ-KUR) bendine tabi sigortalıların 41 inci maddeye göre yapacakları borçlanma taleplerinde tescil edilmiş olma şartı dışında herhangi bir şart aranmamaktadır. Bu kapsamdaki sigortalıların askere alınmaları halinde sigortalılıkları sona ermediğinden bu sigortalıkları devam ettiği sürece askerlik sürelerini borçlanamayacaklardır.

Yedek subay okulunda ve hazırlık kıtasında 01.01.1950 tarihinden önce geçen süreler hizmet sürelerine dahil edildiğinden, bu süreler için  ayrıca borçlanma yapılamayacaktır.

Yedek subay okulunda öğrenci iken ve muvazzaf veya ihtiyat askerliğini er olarak yapmakta bulundukları sırada vazife malulü olmaları sebebiyle kendilerine vazife ve harp malullüğü aylığı bağlananlar, öğrencilikte ve askerlikte geçen sürelerini, Kanunun 4 üncü maddesini birinci fıkrasının (a) SSK, ve (b) BAĞ-KUR bentlerine göre çalışmaları halinde borçlanabileceklerdir.

Yapılacak askerlik borçlanmalarında hava değişimlerinin 1111 sayılı Askerlik Kanunun yayımlandığı 17.07.1927 tarihine kadar 1 yılı, bu tarihten sonra ise 3 ayı, 22.02.2014 tarihinden sonra ise 30 günü askerlik süresi olarak dikkate alındığından bu süreleri aşan süreler ile hastalık veya cezai bir sebeple uzayan süreler için borçlanma yapılamamaktadır.

Askerliğini er olarak yapanların aksi bir durum bulunmadıkça, esarette geçen süreleri muvazzaf askerlik hizmetinden sayıldığından bu süreler de borçlanılabilecektir.

Askeri liselerden mezun olduktan sonra harp okuluna giden veya Türk Silahlı Kuvvetleri hesabına yüksek okullara devam edenler bu okullardan, istekleri dışında, disiplinsizlik veya başka bir nedenle ayrılmaları halinde   sadece harp okulu veya yüksek okulda geçen süreleri borçlanabilecekler, askeri lisede geçen süreleri ise borçlanamayacaklardır.

1111 sayıı Kanuna göre askerlik hizmetini er öğretmen olarak yapanlar kıtada maaşsız olarak geçen süreleri de borçlanabileceklerdir..

Askerlik görevini, 1965-1967 yılları arasında er olarak yapanlar 29.12.1967 tarihini geçmemek üzere, 1962-1964 yılları arasında er olarak yapanlar ise 31.10.1964 tarihini aşmamak üzere Kıbrıs olayları nedeniyle uzayan askerlik sürelerini herhangi bir araştırmaya gerek kalmaksızın borçlanabileceklerdir.

Türk vatandaşlığına alınanlardan vatandaşlığa alındıkları tarihte 22 yaşını doldurmuş olanlardan geldikleri ülkelerde yaptıkları askerlik sürelerini belgeleyenler  belgede kayıtlı süreyi, belgede kayıtlı sürenin olmaması veya Türkiye’deki emsallerinin yaptığı askerlik süresinden fazla olması hallerinde emsalleri kadar borçlanabileceklerdir. Türk vatandaşlığına alınan kimseler askerlik süresini belgeleyememeleri halinde borçlanma yapamayacaklardır.

(4-a) SSK kapsamındaki sigortalıların emeklilik işlemlerinde yaş şartının emekliliklerini etkileyip etkilemediği askerlik süresinin sigortalılık başlangıç tarihinden önce olup olmadığına bağlı olmakla beraber, (4-b) BAĞ-KUR-ESNAF ve (4-c) MEMUR kapsamındaki sigortalıların emeklilik işlemlerinde yaş şartının emekliliklerini etkileyip etkilemediği, askerlik sürelerinin (4-b) Bağ-kurlular için 01.06.2002 tarihinden önce, (4-c) Memurlar için ise 15.06.2002 tarihinden önce olup olmadığına bağlıdır.

Askerliğini yedek subay olarak yapan sigortalılar (4-c) kapsamında memur sayıldığından yedek subaylıktan önce herhangi bir sosyal güvenlik kurumunda )işçi-esnaf-çiftçi) hizmetlerinin bulunmaması halinde, bu görevde maaş almaya başlanılan tarih emeklilik hesabında sigortalılık başlangıç tarihi olarak esas alınmakta olup, kamu işçisi olarak görev yapan (4-a) SSK kapsamındaki sigortalıların yapacağı askerlik borçlanması ise kıdem tazminatına esas süre olarak sayılmaktadır.

(4-c) kapsamında MEMUR sigortalıların görevde iken askere gitmeleri halinde yedek subay iseler emekli sandığı kapsamında adlarına kesenek ödendiğinden sadece sınıf okulunda geçen süreyi, kısa dönem askerlik yapanlar ise kısa dönem sürelerini borçlanabilecektir.  Askerlik sürelerinin tamamı borçlanılabildiği gibi yetecek kadar veya ihtiyacı kadar süre de borçlanılabilmektedir.

(4-c) MEMUR, (4-a) SSK ve (4-b) BAĞ-KUR sigortalılarının bir günlük askerlik borçlanma tutarları 2016 yılı için en az 17,57 TL. en çok 114,19 TL. dır.

(4-c) MEMUR sigortalıların askerlik borçlanmaları emeklilik ikramiyesinde, emekli maaşı aylık bağlama oranında ve kazanılmış hak aylığı intibaklarında  dikkate alınacak bir süre olup, askerlik borçlanma talepleri emeklilik talep tarihinden  en az altı ay önce yapılması halinde geçerli olmaktadır.

Kanun kapsamındaki sigortalıların vefatı halinde haksahipleri de askerlik borçlanma talebinde bulunabilmekte, böylece kendilerine dul ve yetim aylığı bağlatabilmektedirler.

ÖRNEK 1 : 01.01.1973 doğumlu ve 15.01.1996 tarihinde göreve başlayan memur sigortalı normal şartlarda 25 yıl sigortalılık süresi ve 56 yaş şartları ile 01.01.2029 tarihinde emekli olacaktır. Ancak bu sigortalının 2 aylık bir askerlik süresi borçlanması halinde emeklilik şartları 25 yıl sigortalılık süresi ve 55 yaş olarak değişmekte dolayısıyla bir yıl daha erken emekli olacaktır.

ÖRNEK 2 : 15.05.1997 tarihinde yedek subay olarak (4-c) kapsamında askerlik görevine başlayan bitiminde  01.06.1998 tarihinde memur olarak göreve başlayan sigortalı 25 yıl sigortalılık süresi ve 57 yaş şartları ile memur kapsamında emekli olacaktır. Aynı sigortalı yedek subaylık görevini müteakip 01.01.2002 tarihinde (4-a) SSK kapsamında çalışmaya başlaması halinde ise 25 yıl sigortalılık süresi 56 yaş ve 5825 prim gün sayısı ile (4-a) SSK kapsamında emekli olacaktır.

ÖRNEK 3 : 15.10.1990 tarihinde (4-c) memur  kapsamında göreve başlayan ve 01.04.1994-01.04.1995 tarihleri arasında er olarak askerlik görevini müteakip 15.05.1995 tarihinde tekrar memuriyet görevine başlayan sigortalı bu süreleri borçlanması halinde 52 yaşında emekli olacaktır.