Yurtdışı gezilerimde ünlü devlet adamların ve ünlü sanatçıların doğup yaşadıkları şehirleri gördüğümde çok kıskanırdım. Çünkü o şehirdeki kültür ortamı ve turizm hareketliliği genellikle bu ünlü kişilerin üzerine oturtulmuştur.
Kaldıkları ev, yürüdükleri yol, oturdukları cafe birer turizm mabedi haline getirilmiştir. Hediyelik tüm eşyalarda ve şehrin tanıtımla ilgili her detayında o ünlüye ait her şeyi bulabilirsiniz. Hem o kişiye sahip çıkıp onu yaşattıkları gibi, deyim yerindeyse o kişiyi adeta pazarlarlar. Bazı şehirler tamamen o kişinin adıyla anılır.
Fatih Sultan Mehmet'in Edirneli olduğunu biliyoruz. Bu şehirde doğmuş, bu şehirde sünnet edilmiş, bu şehirde tahta çıkıp padişah olmuş ve İstanbul'un fethini bu şehirden planlamıştır. Henüz 21 yaşındayken İstanbul'u fethedip 1000 yıllık Bizans İmparatorluğu'na son vermesi onun büyüklüğünün en önemli göstergesidir.
Bu ünlü padişahın Türk ve Dünya tarihindeki yeri de tartışılmaz. Tarihin gelmiş geçmiş en önemli devlet adamlarından ve komutanlarından biridir. Çağ değiştiren padişahtır. Bu nedenle Avrupalılar onu Grant Turco (Büyük Türk) olarak anarlar.
Bu kadar tarihi önemi olan biri gel gör ki tarihi Şehir Edirne'de pek anılmaz. Bu şehre gelen bir yabancı Fatih'in Edirneli olduğuna dair hiç bir emareye rastlamaz. Zaten onun tahta çıkıp imparatorluğu yönettiği Edirne Sarayı da harabe haldedir. Onun sarayının hasbahçesine Kırkpınar'ın beton stadyumu dikilmiştir.
Edirne'nin Fatih'i neden sahiplenmediğine ve tanıtımda kullanmadığına dair kişisel bir fikir yürütemiyorum. Çünkü bu kadar önemli bir değerin bu kentin simgelerinden biri olmamasına hiç bir anlam veremiyorum.
Yıllarca onun heykelinin dikilip dikilemeyeceği tartışıldı. Sonunda şu an Erasta adlı AVM'nin yapılmakta olduğu yerin yola yakın kısmına Fatih'e benzemeyen ve onun havasını yansıtmayan bir heykel dikildi sonunda. Bu heykel kenardaydı, küçüktü, yeterli aydınlatması yoktu ve çoğu kişi o heykeli fark etmiyordu bile.
Oraya inşaat başlanınca da başka bir yere taşınacağına, götürülüp kim bilir hangi depoya atıldı. Hiçbir gazeteci arkadaşım bu heykelin şu an nerede olduğunu hiç merak etmedi. Zaten olmayan adı tamamen bu kentin kültür hayatından silindi. (İyi ki Fatih Mahallesi diye bir mahallemiz var)
Değerli dostum yerel tarihçi Cengiz Bulut, yıllardır bunun mücadelesini verir ama sesini kimse duymaz, yıllardır ben ve benim gibi bir kaç Edirne gönüllüsü de yazıp, söyleyip dururuz ama bu yazılanlar da dikkat çekmez, ses getirmez.
Buna rağmen yazmalı ve söylemeliyiz. Bu yazdıklarımız şu an işe yaramasa bile, Tarihin sayfalarına bir not olarak düşmesi bile yeterlidir. Belki günün birinde birileri çıkar da Edirneli Fatih'in onun şanına yakışan bir heykelini, öyle kıyıya kenara değil şehrin tam girişindeki göbeklerden birine yerleştirir. (Meydanına diyecektim, sahi öyle bir meydanımız da yok ki)
Edirneli Fatih Sultan Mehmet, tıpkı Sinan ve Selimiye gibi, tıpkı Kırkpınar gibi bu şehrin en önemli markası ve turizm simgesi haline gelebilir ve gelmelidir.
Turistler sadece Grant Turco'nun doğduğu şehri ve yaşadığı sarayı görmek için gelmeye başladıklarında Edirne hem kültürde hem de turizmde çağ atlamış olacaktır.
