Solunumun, kalp hızı ve tansiyona etkisi

Trakya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Gülnur Öztürk, ‘nefesin iyileştirici gücü’ konulu basın toplantısı düzenledi. Burundan nefes alamamanın kalp hızı ve tansiyon üzerinde olumsuz etki yarattığını vurgulayan Dr. Öztürk, bu nedenle iyi bir solunum için açık burnun şart olduğunu söyledi.

Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanlık toplantı salonunda düzenlenen toplantıda ‘Nefesin İyileştirici Gücü’nü anlatan Dr. Öğretim Üyesi Öztürk, doğru nefes almanın püf noktalarını anlattı. Nefes alış-verişin tüm yaşamsal faaliyetlerde büyük önem taşıdığını söyleyen Öztürk, nefesin fizyolojik görevinin yanı sıra beden, zihin ve ruh arasında köprü görevi gördüğünü vurguladı.

“Nefesi kısıtlamak yaşamı kısıtlamaktır”

Yapılan bilimsel çalışmaların nefesin ritmini değiştirmenin beynin de ritmini değiştirdiğini gösterdiğini belirten Öztürk, nefesin ritminin değiştirilmesiyle ruh hallerinin de açığa çıkabileceğini söyledi. Dr. Öğretim Üyesi Gülnur Öztürk, kullanılan nefes teknikleri ile solunumun doğal döngülerini yavaşlatmak (egzersizler ile amaçlanan dakikada 6 nefes alıp vermek),nefes alma ile karşılaştırıldığında nefes vermeyi uzatmak, solunumun ana odağını göğüsten karına (diyafragmatik solunuma) kaydırmak amaçlanmakta olduğunun altını çizdi.

“Sempatik ve parasempatik sistem arasındaki fark nedir?”

Sempatik sistemin insanı savaş ya da kaçış durumlarında alarma geçiren, hareketlendiren bir sistem olduğunu vurgulayan Öztürk,  parasempatik sistemin ise sindirim sistemini uyaran, dinlenme ve gevşeme sağlayan sistem olduğunu aktardı.  Parasempatik sistemin vücudun iyileşmesini sağlayan ana sistem olduğunu ifade eden Dr. Öztürk, sempatik ve parasempatik sistemin yarattığı kalp hızı değişkenliğinin sağlık, duygu /ruh hali ve adaptasyonun önemli göstergesi olduğunu belirtti.

 “Nefesi burundan alıp burundan verin!”

Birinci kuralın nefesin burundan alınıp verilmesi olduğunu vurgulayan Dr. Öztürk; “Çünkü solunumun esas giriş yolu burundur. Böylece nefes burundan alındığında hava ısıtılır, nemlendirilir ve temizlenir. Hava akciğerlere kontrollü bir şekilde sunulmuş olur. Ayrıca burnun koku alma işlevi, çevre ve kendimizle olan ilişkimizi ve duygularımızı da etkiler. Burundan nefes alamamanın kalp hızı ve tansiyon üzerine olumsuz etki yarattığı da bilinmektedir. Bu nedenle iyi bir solunum için açık bir burun şarttır” ifadelerine yer verdi.

“Uykunuz kaçarsa sağ tarafa yatın”

Uyku problemi yaşayanlar için tavsiyede bulunan Dr. Öztürk; “Eğer sağ yanlarına yatarlarsa sağ burun deliği tıkanır ve sol burun deliğinden nefes almak zorunda kalırlar. Sol burun deliği de parasempatik sistemi uyardığı için dinlenme- gevşeme durumu yaratacaktır ve daha kolay uykuya geçiş sağlayacaktır” dedi.

“Diyafram kasını kullanmak önemlidir”

Yapılan çalışmaların sol burun deliğinin daha açık deneklerde beynin sağ tarafının baskın ve yaratıcı testlerde daha başarılı olduğunun görüldüğünü söyleyen Dr. Öztürk, sağ tarafı daha açık olanlarda ise sol beyin yarımküresi baskın ve sözel becerileri daha iyi bulunmuş olduğunu belirtti. Nefes egzersizlerinde ikinci kuralın, nefes alma işlevini kontrol eden solunum kası olan diyafram kasının kullanılması olduğunu ifade eden Dr. Öztürk, nefes egzersizlerinde omuz kuşağını ve göğüs kafesini kullanmadan sadece diyafram kasını kullanmanın önemli olduğunu ve bel sağlığı için diyafram kasının güçlü olması gerektiğini söyledi.

“Doğru nefes teknikleri kişinin ihtiyacına göre belirlenmeli” 

Solunum egzersizlerinin bağışıklık fonksiyonu, psikolojik sağlık, stres, kaygı ve yürütücü işlevler (muhakeme, problem çözmede karar verme gibi) üzerinde yararlı etkiler sağladığını dile getiren Dr. Öztürk; “Hastalık sahibi olan kişiler için de medikal tedaviye destek sağlaması açısından önemlidir. Doğru nefes tekniklerinin kişinin ihtiyacına göre belirlenebilmesi için uzman kişilerce değerlendirilmesi gerekir” açıklamasında bulundu.

Özlem Ceylan