Osmanlı'da Kölelik Sistemini Anlattı
Trakya Üniversitesi Sağlık Kültür ve Spor Daire Başkanlığı ‘Tarih Okulu Topluluğu' tarafından Balkan Kongre Merkezi'nde ‘Osmanlı ve Antebellum Amerikan Köleliğine Karşılaştırmalı Bir Bakış'konulu konferans düzenlendi.
Saygı Duruşu ve İstiklal Marşı’nın okunması ile başlayan program Sabancı Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hakan Erdem’in ‘Osmanlı ve Antebellum Amerikan Köleliğine Karşılaştırmalı Bir Bakış’konulu sunumu ile devam etti.
Prof. Dr. Hakan Erdem sunumunda İç savaş öncesi Amerika Birleşik Devletlerindeki kölelik sistemi ile Osmanlı dönemindeki kölelik sistemini karşılaştırdı.
Antebellum’un Latince savaş öncesi demek olduğunu aktaran Erdem, söz konusu kelimenin iç savaş için kullanıldığını hatırlattı.
Köle çeşitleri
Köle çeşitleri ve Osmanlı dönemi ile ilgili sunum yapan Sabancı Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hakan Erdem kapalı ve açık kölelik, siyah- beyaz kölelik sistemlerini anlattı. Erdem, açık kölelik sisteminde köle olarak gelen insanların bir süre sonra toplumdaki sahiplerinin akrabalık guruplarına kabul edildiğini söyledi. Açık kölelerin toplumdaki diğer insanların akrabalık guruplarına girip entegre olduklarını söyleyen Erdem, kapalı köle sistemlerinde ise kölelerin hep köle olarak bulunduğunu azat edilmediğini belirtti.
Prof. Erdem: “Amerika antebellum siyah köleliğinde kapalı sistem vardır. Böyle bir kapalı sistemde siteme kaç kişinin girdiği önemli değildir.
Osmanlıda da kölelik sistemi var. Beyaz köleler sistemi uygulanıyor. Osmanlıda mükâtebe(karşılıklı yazışma) vardır. Köle ile sahibi arasında bir doküman imzalanıyor. Bir takım haklar veriliyor. Zamana yönelik mükatebe ile süre çok az olmamakla birlikte 7 seneyi de geçmez. Mükâteb köle azat edilir. Azat olmak için köleler motivasyonu yüksek şekilde çalışır”
Hakan Erdem Kimdir?
Hakan Erdem, 1962’de Erzurum’un Oltu ilçesinde doğdu. 1984 yılında Boğaziçi Üniversitesi Tarih bölümünden mezun oldu. 1993 yılında Oxford Üniversitesinde doktorasını tamamladı. 1993-2002 yılları arasından Boğaziçi Üniversitesinde öğretim üyeliği yaptı. 1996’da İngiltere ve Amerika Birleşik Devletleri’nde yayımlanan “Slvary in the Otoman EmpireanditsDemise” adlı çalışması, Osmanlıda Köleliğin sonu, 1800-1909 adıyla Kitap Yayınevi tarafından 2004 yılında Türkiye’de yayımlandı. 2002’DE İsraelGershoni ve UrsulaWoköck ile Histories of the Modern Middle East ve 2006’da İsraelGershoni ve AmySinger ile Middie East Historiographies adlı çalışmaları yayımladı. Hakan Erdem, Osmanlı kölelik tarihi, son dönem Osmanlı İmparatorluğu’nda modern devletin inşası, Yunan Bağımsızlık Savaşı’nın Osmanlı dünyasındaki yansımaları, yeni düzenli ordunun kuruluşu, Osmanlı siyaset dili ve kültürünün dönüşümü gibi konular üzerine çalışmalar yapmaktadır. Tarih Lenk, Gerçek ile kurmaca arasında: Torosyan’ın acayip hikâyesi, Kitab-ı Duvduvani kitaplarından bazılarıdır. Hakan Erdem, akademik hayatına Sabancı Üniversitesi’nde devam ediyor.
Balkan Kongre Merkezinde düzenlenen programa Trakya Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Erhan Tabakoğlu, Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. İlker Alp, Tarih Bölümü Başkanı Prof. Dr. Ömer Soner Hunkan ve öğrenciler katıldı.
Özlem Ceylan
