Kanserle Mücadeleyi Zorlaştırıyor

Kanser hastaları ve yakınları bu süreçte büyük duygusal zorlanmalar yaşamaktadır. Kanser tedavisinde öncelikli ilk adım; psikolojik destek olmalıdır. Çünkü; kanser hastalarının yaklaşık yarısı; depresyon, kaygı bozuklukları ve diğer bazı psikiyatrik rahatsızlıklarla baş edemeyip, tedavilerinin seyri olumsuz etkileniyor. Psikiyatri Enstitüsü’nden Psikiyatrist Dr. Hakan Karaş, kanserle mücadele yaşanılan psikolojik zorluklar ve bunlarla baş edebilme yolları hakkında bilgi verdi.

KANSERLİ BİREYLERİN PSİKOSOSYAL İHTİYAÇLARIGÖRMEZDEN GELİNİYOR

Kanser hastaları ve aileleri tanı ve tedavi süreçlerinde duygusal zorlanmalar yaşamalarına ve psikososyal desteğe çok ihtiyaç duymalarına rağmen kanserle yüzleşmenin yarattığı; korku, ümitsizlik ve ‘aciliyet’ duyguları nedeniyle psikososyal ihtiyaçlarının pek farkına varmayabiliyorlar. Kanserli bireylerin tedavi ekibinin de kişideki duygusal zorlanmaları ve psikiyatrik rahatsızlıkları fark etmeleri güçtür. Bundan dolayı kanserli bireylerin duygusal dünyalarını, aileleri ve tedavi ekibi ile iletişimlerini, yaşam kalitelerini ve tedavi süreçlerini doğrudan etkileyen psikososyal ihtiyaçları genellikle karşılanmadan kişiler bu hastalıkla mücadele etmeye çalışıyorlar.

KANSER HASTALARININ YÜZDE %40’INDAN FAZLASI DEPRESYON VE KAYGI BOZUKLUĞU YAŞIYOR

Hastalığın ve tedavinin yan etkilerinin yanı sıra; kontrol kaybı, izolasyon, beden imgesi ile ilgili korkular, damgalanma ve ölüm kaygısı gibi zor duygularla başa çıkmak durumunda kalan kanser hastalarının yaklaşık yarısı; depresyon, kaygı bozuklukları ve diğer bazı psikiyatrik rahatsızlıklara yakalanıyorlar.

DEPRESYON BAĞIŞIKLIK SİSTEMİNİ BOZUYOR VE TEDAVİ SEYRİNİ OLUMSUZ ETKİLİYOR

Depresyon yaşayan kişilerin bağışıklık sisteminde bozulmalar meydana gelmektedir. Bu durum kanserli hastalarda daha kritiktir. Çünkü bağışıklık sistemi hem hastalığın seyrinde hem de tedavi de önemli rol oynamaktadır. Son yıllarda yapılan araştırmalara göre; kanserli hastalarda depresyon ve kaygı bozuklukları eşlik ettiğinde hastalığın seyrinin ve tedavinin olumsuz etkilendiğini göstermektedir. Hastalık seyrinin olumsuz etkilenmesinin bir diğer nedeni ise depresyon ve diğer psikiyatrik hastalığı olanların tedavi uyumunun bozulmasıdır. Depresyonu ve kaygı bozukluğu olan bireylerin tedavi ekibi ile iletişimleri, tedaviye olan inançları ve tedavi motivasyonları olumsuz etkilenmektedir. Ayrıca iletişim problemleri, onlara destek olmaya çalışan aileleri ile uyum içinde, daha etkili biçimde hastalıkla mücadele etmelerini de engellemektedir.

KANSERLİ BİREYLERİN AİLELERİNDE DE DEPRESYON GÖRÜLÜYOR

Kanser tanısı birçok kişide hastalığın bedensel etkileri, ağrı ve tedavi yan etkileri nedeniyle çeşitli kayıpları ve kaygıları beraberinde getirmektedir. Bunun yanında yine hastalığın evresine bağlı olarak birçok kişi için çeşitli biçimlerde ölümle yüzleşme anlamına gelir. Hastaların yanı sıra kanserli bireylerin yakınları da çeşitli kayıplarla ve kaygılarla yüzleşmektedirler. Hasta yakınları karşılıklı güven ve destek alıp verdikleri hastalarına karşı artık ‘bakım veren’ konumundadırlar. Hasta yakınları için bu yeni rolün getirdiği sorumluluklarla başa çıkmak ve kanserli yakınını kaybetme olasılığıyla yüzleşmek hiç kolay değildir. Dolayısıyla kanserli bireylerin yakınlarında da bu duygusal, zihinsel ve fiziksel zorlanmalar depresyona ve kaygı bozukluklarına yol açabilir.

PSİKİYATRİST, TEDAVİ EKİBİNİN BİR PARÇASI OLMALI

Kanser tanısı konulan bireyler yaşamlarının bu zor döneminde bedensel zorlanmalarının yanı sıra çoğu kez psikiyatrik rahatsızlığa varan zihinsel ve duygusal zorlanmalarla da baş etmeye çalışırlar. Psikososyal desteğin eksikliği bu hastaların yaşam kalitelerini ve tedavilerini olumsuz etkilediği için, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) psikososyal desteğin kanser tedavisinin önemli bir parçası olması gerektiğini vurgulamaktadır. Avrupa ülkelerinde, ABD’de, Kanada’da ve birçok gelişmiş ülkedeki kanser merkezlerinde psikiyatri uzmanları tedavinin bir parçası olarak görev yapmaktadırlar. Psikiyatri uzmanlarının yanı sıra; psikologlar ve sosyal hizmet uzmanları da psikososyal destek ekibinin önemli bileşenleridir.

Haber Merkezi