'Evliya Çelebi'nin Dünyası' açıldı

Evliya Çelebi'nin 400'üncü doğum yılı çeşitli etkinlikleri kapsamında, Devecihan Kültür Merkezi'nde "Evliya Çelebi'nin Dünyası" adlı serginin açılışı gerçekleştirildi.

Vali Gökhan Sözer, İl Emniyet Müdürü Mehmet Yazıcı, CHP İl Başkanı Şükrü Ciravoğlu, İl Kültür Turizm Müdürü İrfan Özcan, Vakıflar Genel Müdürü Hayati Binler, EDESOB Başkanı Emin İnağ'ın da aralarında bulunduğu birçok konuk katıldı.

Deveci Han Kültür Merkezi Hasan Rıza Sergi Salonunda açılışı gerçekleşen ve Başbakanlık Tanıtma Fonu, Medeniyet Araştırmaları Merkezi (MEDAM) ve Avrasya Yazarlar Birliği'nin katkılarıyla gerçekleşen, Evliya Çelebi'nin 27 parçadan oluşan, 70x100 cm boyutunda bir kartografik çalışma olarak hazırlanan haritaların yer aldığı sergi 26-30 Eylül 2011 tarihleri arasında gezilebilecek.

"ÜSLUBU BÖYLEYDİ"

Trakya Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Öğretim Üyesi Doç.Dr.Müberra Gürgendereli, Evliya Çelebi'nin seyahatnamesi hakkında detaylı bilgiler verdi.

Evliya Çelebi'yi çeşitli yönleriyle anlatan Gürgendereli, "Zaman zaman seyahatnamenin güvenilirliği tartışılmış ve Çelebi'nin gördüklerini abartılı bir şekilde ifade ettiği eleştirilmiştir. Bir anlatım özelliği olan bu durumun aynı zamanda bir yazar olan Çelebi'nin bir üslup özelliği olarak algılanması gerekmektedir. İstediği zaman en az batılı gezginler kadar gerçekçi olabilen bazen onlardan daha etkili akıl yürütebilen Çelebi mübalağaya dayalı üslubunu bilinçli olarak seçmiştir. Ahmet Hamdi Tanpınar 'Beş şehir' adlı eserinde 'Ben Evliya'yı tenkit etmek için değil, ona inanmak için okurum ve bu yüzden daima karlı çıkarım' der. Halil İnalcık'a göre O, en büyük sosyal tarihçidir.On ciltlik Seyahatnamede ; 17.yy Osmanlı coğrafyası, bu dönem konuşulan Türkçe ve bölgelerin ağız özellikleri, gezdiği yerlerin coğrafi konumu, genel durumu, tarihi, halkının özellikleri, dili, dini, giysileri, gündelik yaşamları hakkında bilgiler, dinler tarihi açısından önemli mesajlar, Osmanlıdaki müslim-gayrımüslim ilişkileri, gayrımüslim halkın yaşayış ve inançları, farklı topluluklara ait hikayeler, türküler, masallar, maniler, halk oyunları, sanat ve zanaat varlıkları yer almaktadır. Gittiği bölgelerdeki mimari yapıların özellikleri, yapılışları ve onarımları hakkında da bilgiler veren Çelebi, ayrıca mutfak kültürlerini de anlatır.

70 yılı aşkın bir hayat yaşamış ve ömrünün 50 yılını seyahatlerde geçirmiş olan Evliya Çelebi, 26 Milyon km kare yüzölçümüne sahip Osmanlı'nın her tarafını gezmiştir. Anadolu, rumeli, Suriye, Irak, Mısır, Girit, Hicaz, Ukrayna, Romanya, Slovakya, Transilivanya, Moldovya, Avusturya, Macaristan, Polonya, Almanya, Hollanda, Bosna-Hersek, Dalmaçya, Güney Rusya, Kırım, Kafkasya, İran, Mısır ve Sudan'a kadar gitmiştir." dedi.

"ÇOK YÖNLÜ BİRİYDİ"

Gürgendereli, Evliya Çelebi'nin, bir tarihçi, bir halkbilimci, bir müzisyen, bir haritacı, bir dilbilimci, bir zanaatkar ve mimar, bir gurme ve bir gazeteci hatta savaş muhabiri olduğunun altını çizerek, Evliya Çelebi'nin seyahatnamesinin sadece Osmanlı açısından değil tüm dünya ülkeleri açısından önemli olduğunu altını çizdi.

1682 yılında Edirne'yi ziyaret eden Evliya Çelebi'nin II.Bayazet Külliyesi hakkında aktardığı bilgilerden de bahseden Doç.Dr.Müberra Gürgendereli, son olarak şunları kaydetti: "Çelebiyi ve eserini anlatabilmek ve değerlendirebilmek için dünyada ve memleketimizde birçok bilimsel toplantı düzenlenmektedir. Örneğin bugün İstanbulda Evliya Çelebi Sempozyumu başladı. Ürdün'de Aralık ayında Evliya Çelebi Seyahatnamesinde İslam Dünyası adlı bir sempozyum yapılacak. Başta Türk Milleti olmak üzere Osmanlı coğrafyasında yer alan bütün milletler için vazgeçilmez bir kaynak olan Seyahatnameyi genel olarak değerlendirmeye çalıştım. Evliya Çelebi'nin ruhu şad olsun."

Serginin açılış töreninde konuşan İl Kültür ve Turizm Müdürü İrfan Özcan'da, 2011 yılının Türk ve dünya kültür tarihi açısından son derece önemli bir şahsiyet olan Evliya Çelebi'nin doğumunun 400. yılı olduğu ve Birleşmiş Milletler Bilim, Eğitim ve Kültür Kuruluşu UNESCO'nun 22 Eylül 2009 tarihinde gerçekleştirilen 35. Genel Konferansında 2011 yılı anma ve kutlamalar listesinde "Evliya Çelebi'nin 400. Doğum Yıldönümü" resmi olarak ilan edildiği belirtildi.

Özcan, Evliya Çelebi'nin doğumunun 400. yıldönümü münasebetiyle Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın organizatörlüğünde başta ülkemizde olmak üzere dünyanın farklı yerlerinde büyük seyyah Evliya Çelebi ile ilgili çeşitli etkinlikler düzenlenmekte olduğunu aktardı.

Konuşmaların ardından, serginin açılış kurdelesinin kesilmesi ile birlikte, sergi salonu ziyaretçilere açıldı.