Çek Kanunundaki Değişiklikler Yasalaştı

Çek Kanunu'na Getirilen Değişikliklerle Hapis Cezası Kalkıyor

6273 sayılı Yeni Çek Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı TBMM Genel Kurulunda kabul edilerek 31 Ocak 2012 tarihinde yasalaştı.

Yeni yasanın getirdiği değişiklikler ile ilgili Keşan Ticaret ve Sanayi Odası (KTSO) Yönetim Kurulu Sayman Üyesi Selahaddin Uyulgan Çek Kanunundaki değişikliler hakkında bilgiler verdi.

"Yapılan değişiklikle, kanuni ibraz süresi içinde, karşılıksız çek veren kişi hakkında uygulanan adli nitelikteki yaptırım, idari nitelikte bir yaptırıma dönüştürülecek. Buna göre, mevcut durumda, karşılıksız çek veren kişi hakkında her bir çekle ilgili olarak 1500 güne kadar adli para cezası verilirken; yapılan değişiklikle, Cumhuriyet Savcısı tarafından her bir çekle ilgili olarak çek düzenleme ve açma yasağı kararı verilecek.

HAPİS CEZASI KALKIYOR...

Kanuna göre bundan böyle karşılıksız çek kesenlere hapis cezası verilmeyecek. Onun yerine, Cumhuriyet Savcısı'nın kararı ile 10 sene çek yazma ve çek hesabı açma yasağı getirilecek. Yasaklılık durumu ile ilgili kayıtların tamamı Merkez Bankası'nda tutulacak. Karşılıksız kalan çek bedelinin faiziyle birlikte ödenmesi durumunda yasak Cumhuriyet Savcısı tarafından kaldırılacak.

Çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı kararı; karşılıksız çekin düzenlenmesi suretiyle dolandırıcılık, belgede sahtecilik veya başka bir suçun işlenmesi halinde de verilecek. Böylece, karşılıksız çekle birlikte aynı zamanda dolandırıcılık, belgede sahtecilik veya başka bir suçun işlenmesi halinde, çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı kararı verilmesinin yanı sıra, kişi TCK'nın ilgili hükümlerine göre de cezalandırılacak. Çek yazma ve çek hesabı açma yasağı kararına karşı yapılacak başvuru ve itirazlar hakkında da Kabahatler Kanunu uygulanacak.

BANKALARIN SORUMLULUĞU ARTIYOR...

Kanunla, bankaların karşılıksız çek keşide edilmesindeki sorumluluğu arttırılıyor. Buna göre, banka ibraz eden düzenleyici dışındaki hamile, süresinde ibraz edilen her çek yaprağı için; karşılığının hiç bulunmaması halinde, çek bedeli bin TL veya üzerinde ise bin TL, çek bedeli bin TL'nin altında ise çek bedelini ödeyecek. Karşılığının kısmen bulunması halinde de çek bedeli bin TL veya altında ise kısmi karşılığı bin TL'ye tamamlayacak, çek bedeli bin TL'nin üzerinde ise kısmi karşılığa ilave olarak bin TL'yi ödeyecek.

Çek defterinin her bir yaprağına, çekin basıldığı tarih de yazılacak. Çekin, üzerinde yazılı baskı tarihinden itibaren 5 yıl içinde ibraz edilmemesi halinde, muhatap bankanın ödemekle yükümlü olduğu tutara ilişkin sorumluluğu sona erecek.

Hamiline çek defteri yaprağını kullanmadan hamiline çek düzenleyen kişiye, her bir çekle ilgili uygulanan 1 yıla kadar hapis cezası, 300 TL'den 3 bin TL'ye kadar idari para cezasına dönüştürülecek.

Bankalar, kanunun yürürlüğe girmesinin ardından 1 ay içinde yeni çek defterlerini bastıracak. Bankalar, 31 Aralık 2012 yılına kadar müşterilerine yeni çek defterlerini verecek ve ellerindeki eski çek defterlerini imha edecek. Eski çeklerin hukuki geçerliliği devam edecek. Üzerinde basıldığı tarih yer almayan çeklerin, 30 Haziran 2018 tarihine kadar bankaya ibraz edilmemesi halinde muhatap bankanın, bu kanuna göre ödemekle yükümlü olduğu tutara ilişkin sorumluluğu da sona erecek. Çekin, yazılı düzenleme tarihinden önce ödenmek için muhatap bankaya ibrazı, 31 Aralık 2017'den önce geçersiz olacak.

ZAMANAŞIMI 3 YIL

TBMM Genel Kurulunda tasarıya iki madde daha eklendi. İlk madde ihdasıyla, 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun 726. maddesinin bir ve ikinci fıkralarında yer alan ''6 ay'' ibareleri ''3 yıl'' şeklinde değiştirildi. Buna göre, hamilin, cirantalarla düzenleyene ve diğer çek borçlularına karşı sahip olduğu başvurma hakları, ibraz süresinin bitiminden itibaren 3 yıl geçince zamanaşımına uğrayacak. Çek borçlularından birinin diğerine karşı sahip olduğu başvurma hakları, bu çek borçlusunun çeki ödediği veya çekin dava yolu ile kendisine karşı ileri sürüldüğü tarihten itibaren 3 yıl geçmekle zamanaşımına uğrayacak. Diğer madde ihdası ile aynı yönde düzenleme Yeni Türk Ticaret Kanunu'nda da yapıldı."