Ölüme yol açan hastalık anlatıldı

Edirne İl Sağlık Müdürlüğü personelleri, Ulus Pazarı'nın girişinde “Dünya Kuduz Günü” dolayısıyla vatandaşlara kuduz aşının önemini anlatarak, broşür dağıttı. İlk kuduz aşısını geliştiren Louis Pasteur'ün ölüm tarihi olan 28 Eylül'de kuduz hakkında farkındalığı arttırmak ve hastalıktan korunma önlemlerini hatırlatmak amacıyla Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından “Dünya Kuduz Günü” olarak belirlenmiştir. Bu kapsamda Edirne İl Sağlık Müdürlüğü personelleri tarafından vatandaşlara broşürler dağıtıldı ve bilgilendirmeler yapıldı. İl Sağlık Müdürlüğü'nden yapılan açıklamada, Kuduz'un, insanlar dâhil bütün sıcakkanlı memelilerde görülebilen, beyine yerleşerek felçlere yol açan ve ölümle sonuçlanan bir virüs hastalığı olduğu vurgulandı. Edirne İl Sağlık Müdürlüğü'nden yapılan açıklamada Kuduz ile ilgili olarak bilinmesi gereken detaylara yer veriliyor.

“Hangi hayvanlarda görülür?”

Ülkemizde kurt, tilki, çakal, yaban kedisi, kokarca ve gelincik gibi vahşi hayvanlarla; köpek, kedi, sığır, koyun, keçi ve at gibi evcil hayvanlar, hastalığa yakalanabilen türlerdir.Kuduza yakalanmış evcil bir hayvanda bazı huy değişiklikleri görülür. Daha önceleri normal davranış gösteren hayvanlar dikkatlerini çeken her şeye karşı sinirli ve saldırgan olurlar. Yutak felcine bağlı olarak yutkunma reflekslerini yitirdiklerinden, sudan korkarlar ve ağızlarından aşırı miktarda salya aktığı görülür. Vahşi hayvanlar, insanlara olan korkusunu yitirir ve evcil hayvan gibi insanlara yaklaşabilirler. Genelde gece ortaya çıkan vahşi hayvanlar, gündüz de ortalıkta görülebilirler ve dikkatini çeken her cisme saldırırlar. Hastalığın ileri safhalarında felç gelişir ve hayvanlar komaya girerek ölürler.

“Belirtiler ne zaman ortaya çıkar?”

Hastalığın belirtileri virüsün vücuda girmesinden itibaren yaklaşık 3-8 hafta sonra ortaya çıkar. İnsanlarda ilk önce halsizlik, ateş, iştahsızlık, bulantı, baş ağrısı gibi belirtiler başlar. Isırık yeri ve çevresinde ağrı ve kaşıntı görülebilir. Yutak felci sebebiyle kuduzun karakteristik belirtisi olan sudan korkma görülür. Daha sonra hasta komaya girer ve ölüm meydana gelir.Kuduza yakalanmış bir hayvanın ısırmasıyla, hayvanın salyasının açık yaraya, kesik, sıyrık, veya çatlak deriye; göz, ağız veya buruna temas etmesiyle, kuduz hayvanın tırmalaması sonucu meydana gelen yaralanmalarla, (hayvanın tırnağı kendi salyasıyla bulaşık olabilir) hayvanın salyasıyla bulaşık malzemenin (tasma, yular, dizgin vb.) bütünlüğü bozulmuş deriye temasıyla, hayvanın etinin ve sütünün çiğ olarak tüketilmesiyle bulaşır.Kuduzdan korunmak için kedi ve köpekler kuduza karşı mutlaka aşılattırılmalıdır. (köpeklerin 3 aylık, kedilerin ise 6 aylıktan itibaren aşılattırılmaları ve aşıların her yıl tekrar edilerek bunun belgelendirilmeleri hukuki bir gerekliliktir)

“Başıboş hayvanlara yaklaşılmamalı!”

Evcil hayvanların, başıboş ve/veya vahşi hayvanlarla temas etmesine engel olunmalıdır. Başıboş hayvanlara, sevmek veya beslemek amacıyla yaklaşılmamalı ve dokunulmamalıdır. Çevrede başıboş, hasta, garip davranışlar sergileyen veya ölmüş hayvan görüldüğünde ( Belediyeler, Muhtarlıklar, Tarım İl ve İlçe Müdürlükleri gibi)ilgili yerler haberdar edilmelidir.

“İlk müdahale önemli”

Kuduz şüpheli temas söz konusu olduğunda yara veya ısırık bölgesi hariç hiç vakit kaybetmeden (şüpheli temastan itibaren 10 dakika içerisinde) bol akarsu ve sabunla iyice yıkanmalı ve arkasından tentürdiyot gibi iyotlu antiseptikler uygulanmalıdır. Göz, ağız veya burun şüpheli temasa maruz kalmışsa bu bölgeler birkaç dakika içinde bol suyla iyice yıkanmalıdır. Temasa maruz kalan kişi bu uygulamaları yaptıktan sonra derhal en yakın sağlık kuruluşuna müracaat etmeli ve hekimin düzenleyeceği aşılama programını aksatmadan uygulamalıdır.

“Ölümle sonuçlanabilir”

Kuduz hastalığının belirtisi ortaya çıktıktan sonra tedavisinin imkânsız olduğunu ve hastalığın ölümle sonuçlandığını söyleyen görevliler, belirtilen korunma önlemlerine uyulması gerektiğini özellikle yara tedavisi ile kuduz aşısı ve kuduz anti serumu uygulamasının hastalığa yakalanmama hususunda hayati öneme sahip olduğunu bilmeleri gerektiği konusunda uyarılarda bulundu. Ülkemizde Kuduzla ilgili olarak aşı ve serum uygulamaları dâhil her türlü sağlık hizmetleri ücretsiz yapılıyor.

Özlem Ceylan