Balkan Tarihi Müzesi olarak düzenlenen Hıdırlık Tabya ziyarete açıldı

Bir dizi ziyaretlerde bulunmak üzere Edirne'ye gelen Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Balkan Savaşlarında karargâh olarak kullanılan en büyük tabyaların açılışına katıldı.

“Tarih, bir emanet olduğu kadar bir ödev ve sorumluluktur”

Tarihin, bir emanet olduğu kadar aynı zamanda ödev ve sorumluluk olduğunu söyleyen Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, “Bizler tarihe sahip çıkmakla ecdadımıza ödenmesi mümkün olmayan vefa borcumuzdan bir parça da olsa eksiltmenin, ülkemizin güçlü geleceğini inşa etmede yolumuzu aydınlatacak ilham ve iradeyi kullanmanın, beşerî ilimlerden manevi değerlere insanlığa rehber olmuş medeniyetimize layık olmanın mücadelesini vermekteyiz. Çünkü hep ifade ettiğimiz gibi tarih, milletlerin hafızasıdır. Siz kendi gerçeklerinizi unutursanız, başkalarının yalanlarını yaşamak zorunda kalırsınız. Buna asla müsaade etmedik, etmeyiz” dedi.

“Hıdırlık Tabyası, 135 yıllık bir tarihi sürece şahitlik etmiştir”

Hıdırlık Tabyası'nın yaklaşık 135 yıllık bir tarihi sürecin şahitliğini yaptığını söyleyen Bakan Ersoy, “Bu süreçte, özellikle Balkanlar'daki Türk varlığının dönüm noktalarına karşılık gelen 19'uncu yüzyılın sonu ve 20'nci yüzyılın başları; yaşanan savaşlarla ve bugün dâhi vicdanlarımızı kanatan insanlık dramlarıyla çok ayrı bir öneme sahiptir. Hıdırlık Tabyası'nın şöyle kısaca bir tarihine baktığımızda, Balkanlar'dan gelecek bir hücumun önünü kesmek için inşa edilen 24 tabyanın en büyüğü olduğunu görüyoruz. Burası aynı zamanda Balkan Savaşları'ndaki Edirne savunmasının karargâh binasıdır. Şükrü Paşa, emrindeki askerlerle burada bir destan yazmıştır. Kendisinden 40 günlük bir müdafaa beklenmesine rağmen, o ve birliği Edirne'yi tam 5 ay 5 gün kahramanca savunmuştur. Bu vesileyle o büyük kahramanları, bütün şehit ve gazilerimizi bir kez daha rahmetle, saygıyla anıyorum” ifadelerine yer verdi.

“Türklerin Balkanlar'daki yaklaşık 600 yıllık tarihi burada ziyaretçileriyle buluşacak”

Balkan Savaşları'nın 100'üncü yılı anısına Hıdırlık Tabyası'nın restorasyonunu başlattıklarını ve aslına uygun şekilde 2015 yılında tamamladıklarını hatırlatan Bakan Ersoy, “Madem tarihi ihya ediyoruz o halde dünü bugüne taşıyalım ve geleceğe miras bırakalım istedik. Dolayısıyla restorasyon sonrası da düzenlemeler yaparak Balkan Tarihi Müzesi projesini hayata geçirdik. Yaklaşık 1800 metrelik çevre uzunluğuna sahip ve 60 dönümlük bir alanı kaplayan Hıdırlık Tabyası Balkan Tarihi Müzesi'nde 22 adet karargâh odası, 4 adet dehliz odası ve 18 adet topçu odası olmak üzere toplam 44 adet odayı, teşhir-tanzim çalışmaları kapsamında düzenledik. Edirne'nin 1361 yılındaki fethinden 1912-1913 Balkan Savaşları sonrasına kadar, Türklerin Balkanlar'daki yaklaşık 600 yıllık tarihi burada ziyaretçileriyle buluşacak. Edirne'mize yaklaşık 51 milyon liralık bir yatırım gerçekleştirmiş olduk. Memnuniyetle ifade etmek isterim ki Balkan tarihi noktasında gerçekten çok değerli bir eser teşekkül etti” şeklinde açıklamada bulundu.

“Edirne'ye kazandırdığımız bu eserler, gençlere ilham olacak”

Müzede, restorasyon esnasında açığa çıkan buluntular ve tabyanın faal olarak kullanıldığı dönemi yansıtan materyaller sergilendiğini aktaran Bakan Ersoy, “Balkan Savaşları dönemi ile Erken Cumhuriyet dönemine ait top, tüfek ve tabanca gibi ateşli silahlar; gülleler, bilumum savaş araçları, tıbbi gereçler ve yine dönemini yansıtan askeri kıyafetlerden oluşan 166 eser bulunuyor. Ayrıca Şükrü Paşa, Fatih Sultan Mehmet Han gibi tarihi şahsiyetlere ait olanların yanı sıra revir odası, koğuş odası canlandırması gibi bölümlerde gerçekçi heykeller de teşhirde kullanılmıştır. Edirne'mize kazandırdığımız bu eserlerin özellikle çocuk ve gençlerimize ilham olmasını; geçmişten devralacakları sarsılmaz bir iradeyle, geleceğe özgüvenle yol almalarını temenni ediyorum” diye konuştu.

Konaklamalı turist sayısının artırılacak

Edirne'nin en çok turist alan illerden birisi olduğunu belirten Bakan Ersoy, turistlerin transit olduğunu ifade ederek hazırlanacak master planı ve yapılacak çalışmalarla konaklamalı turist sayısının artırılmasını hedeflediklerini aktardı.

Edirne müdafi Şükrü Paşa'nın "Düşman hatlarımızı geçtikten sonra ölürsem, kendimi şehit kabul etmiyorum. Beni mezara koymayın. Etimi itler ve kuşlar çeke çeke yesinler. Fakat müdafaa hattımız bozulmadan şehit olursam, kefenim, lifim ve sabunum çantamdadır. Beni bu mahalde gömeceksiniz ve gelen nesiller üzerime bir abide dikeceklerdir" sözleriyle konuşmasına başlayan Edirne Valisi Ekrem Canalp, açılan bu eserle hem müzeyi, hem geçmişe olan vefayı yerine getirdiklerini ifade etti.

Turizm anlamında Edirne'yi tekrar canlandıracaklarını aktaran Vali Canalp, geçmişi yaşattıkça geleceği inşa edeceklerini belirtti.

Açılışa CHP Milletvekili Okan Gaytancıoğlu, İYİ Parti Milletvekili Orhan Çakırlar, Cumhuriyet Başsavcısı Mustafa Çakmak, Trakya Üniversitesi Rektörü Prof. Dr Erhan Tabakoğlu, AK Parti İl Başkanı Belgin İba, MHP İl Başkanı Zakir Tercan, İYİ Parti İl Başkanı Ekrem Demir kurum müdürleri ve protokol üyeleri katıldı.

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, konuşmaların ardından Edirne Balkan Tarih Müzesi'nin bölümlerini dolaşarak yetkililerden bilgi aldı.

Müzenin tarihçesi

O döneme ait eşyaların sergilendiği müzede dehliz ve topçu odalarında da dönem yansıtılmaya çalışılıyor. Müze, sunduğu ses altyapısıyla ziyaretçilerini o döneme götürüyor, koridorlardan geçerken çatışma, taarruz sesleri işitiliyor.

Tabyanın seyir terasıyla da ziyaretçilere kentin panoramik görüntüsü sunuluyor.

Restorasyonu yapılarak harabe halden kurtarılıp ayağa kaldırılan, dönemin Edirne'deki en büyük savunma tabyalarından Hıdırlık Tabyası'nda bonetler, beton sıvalar raspa edildi. Odaların üstündeki topraklar kaldırılarak sağlamlaştırıldı, yalıtım yapıldı.

Dehliz ve cephanelik olan bölümde sarnıç ve dehlizin devamı ortaya çıkarılarak, topçu yerleri düzenlendi. Ardından 55 dönümlük alana sahip tabyada müze olarak düzenlenme çalışmalarına başlandı.

Kent merkezine 2,5 kilometre mesafede Yıldırım Mahallesi'ndeki savunma hattının müzeye dönüştürülmesine yönelik başlatılan çalışmalar tamamlandı.

Müzede Edirne müdafii Mehmet Şükrü Paşa'nın karargah olarak kullandığı tabyada, Şükrü Paşa'nın yanı sıra, savaşta Kızılay'ın müdahale anı silikon heykellerle canlandırılıyor. Tabyada ayrıca Fatih Sultan Mehmet'in de aynı şekilde heykeli bulunuyor.

"Edirne'den geçen sultanlar", "Balkanlarda Osmanlı mimarisi", "Osmanlı idaresinde Balkanlar", "Edirne'nin fethi", "Edirne'den geçen komutanlar", "Balkan Savaşları günlükleri", "Cephede giyinme ve beslenme", "Savaşta salgın hastalıklar, göç edenler", karargâh binasındaki odalarda ses, video ve grafiklerle anlatılıyor.

Özlem Ceylan