Akbay:' Küçükbaş hayvancılıkta kalıcı çözümler şart'
Türkiye'nin kırmızı et ihtiyacının önemli bir kısmını karşılayabilecek potansiyele sahip küçükbaş hayvancılığın tüketim oranı oldukça düşük seviyelerde seyrediyor. 2024 yılı itibarıyla kırmızı et fiyatlarının yüzde 75'ten fazla artmasına rağmen küçükbaş etinin toplam kırmızı et tüketimindeki payı yalnızca yüzde 10-15 arasında kaldı.
Edirne Damızlık Koyun ve Keçi Yetiştiricileri Birliği Veteriner Hekimi Adem Akbay, küçükbaş hayvancılığın Türkiye'nin tarımsal üretiminde stratejik öneme sahip olduğunu belirterek, kırsal yaşamın azalmasıyla aile işletmelerinin zor durumda kaldığını ve sektörün teşviklerle canlandırılması gerektiğini söyledi.
Akbay, 'Coğrafyamız küçükbaş hayvancılık üretime son derece uygun. Ancak tüketimdeki düşük oran, küçükbaş etinin yeterince tanıtılmadığını gösteriyor. Hem yerli tüketici hem de turizm sektörü küçükbaş etinin faydaları ve lezzeti konusunda bilinçlendirilmeli. Eğer tüketim oranı artırılırsa sektör çok daha sürdürülebilir hale gelir' dedi.
'Kooperatif teminatı ya da bireysel kefalet sistemi getirilmeli'
Türkiye'de küçükbaş hayvancılığın bel kemiğini kırsal alandaki aile işletmeleri oluşturuyor. Ancak bu işletmeler, özellikle finansmana erişimde zorluklarla karşılaşıyor. 2024 yılında tarım kredi başvurularının yüzde 40'ının teminat eksikliği nedeniyle reddedildiğini hatırlatan Akbay, 'Hayvan alım maliyetleri yükseliyor, işletmeler büyüyemiyor. Kredi limitleri mutlaka güncel maliyetlere göre düzenlenmeli. Ayrıca kooperatif teminatı ya da bireysel kefalet sistemi gibi yeni yöntemlerle üreticilere finansmana erişim kolaylığı sağlanmalı' ifadelerini kullandı.
Hayvancılıkta destekleme ödemelerinin büyük önem taşıdığını hatırlatan Akbay, son yıllarda bu alanda olumlu adımlar atıldığını, 'Hayvan ve Sürü Sağlığı' adıyla yeni bir destekleme tebliğinin yürürlüğe girdiğini belirtti. Böylece kapsamlı bir düzenleme yapılmış olduğunu vurgulayan Akbay, aşılama ve küpeleme masraflarının da düşürülmesinin üretici açısından daha faydalı olacağını ifade etti.
'Son yıllarda olumlu adımlar gördük'
Akbay, aşılama ve küpeleme masraflarının ayrı bir bütçeden finanse edilmesi gerektiğini belirtti. Küpeleme sisteminin ise hem hayvan refahını gözeten hem de izlenebilirliği sağlayan bir yapıya dönüştürülmesi gerektiğini vurguladı. Son yayımlanan tebliğde olumlu adımlar atıldığını dile getiren Akbay, böylece kapsamlı bir düzenlemenin hayata geçirildiğini ifade etti.
Koyun ve keçiler orman altındaki ot örtüsünü tüketerek yangın riskini azalttığına da değinen Akbay, sektör her alanda desteklenmesi gerektiğini söyledi.
'Koyun ve keçiler orman altındaki ot örtüsünü tüketerek yangın riskini azaltır. Orman ekosistemine fayda sağlayan bu hayvanların varlığı aslında doğal bir yangın önleme mekanizmasıdır. İşletmelere, kalıcı yapı yapılmaması şartıyla faaliyet izni verilmelidir. Orman köylüsünün üretimden koparılması, hem sektöre hem doğaya zarar verir' dedi.
Mera alanları çok önemli buralara ayrı önem verilmesi gerektiğini düşünüyorum. Sektör için en önemli ayaklardan birisi hayvancılığı doğrudan etkilediğini vurgulayan Akbay, 'Enerji ve maden projeleri elbette önemlidir, ancak bu yatırımların hayvancılıkla uyumsuz bölgelerde yapılması gerekir. Aksi halde hayvancılığın temel üretim alanları yok olur' ifadelerini kullandı.
Ayrıca meraların iklim değişikliğine adaptasyonu için sulama göletleri, çeşmeler ve altyapı projelerinin desteklenmesi gerektiğini belirten Akbay, köylere yönelik bu yatırımların üreticiyi ayakta tutacak en önemli adımlardan biri olduğunu söyledi.
Türkiye'nin mutfak kültüründe önemli bir yere sahip olan küçükbaş sütü ve peynirciliğin de desteklenmesi gerektiğini belirten Akbay, 'Bu üretim hem kırsal kalkınmaya katkı sağlıyor hem de dünyada Türk mutfağının tanıtımı için bir fırsat sunuyor. Ancak bu alandaki işletmelerin altyapı ve pazarlama desteğine ihtiyacı var. Coğrafi işaret ve marka çalışmaları konusunda üreticilere rehberlik yapılmalı' dedi.
Son olarak sektörde sürdürülebilir büyümenin sağlanması için küçükbaş üreticilerinin sorunlarına kalıcı çözümler getirilmesi gerektiğini vurgulayan Akbay, 'Biz Edirne Damızlık Koyun ve Keçi Yetiştiricileri Birliği olarak sektörün daha güçlü hale gelmesi için gerekli adımların atılmasını istiyoruz. Küçükbaş üreticisinin sorunlarını çözmek, Türk tarımının geleceği için hepimizin sorumluluğudur. Bu alana yapılacak her yatırım yalnızca üreticilere değil, tüm ülkeye katkı sağlayacaktır' diye konuştu.